De wereld van plastic

+ Werelds meest gebruikte kunststof met een handig voordelig karakter.
- Werelds grootste afvalberg, zwerfvuil en milieuverontreiniging.

Kijk eens om je heen…

Grote kans dat je een stukje plastic in je buurt kan zien liggen.
We gebruiken het iedere dag. Het is ook zo handig in gebruik. Ga naar de winkel neem daar een plastic zakje, steek al je aangekochte spullen erin - die ook vaak zijn ingepakt met plastic - en breng het mee naar huis. Gemakkelijk, alles in één handbeweging. Plastic is dan ook licht in gewicht. Dat is een groot voordeel. Kinderen kunnen mee helpen, zolang de producten in de zak niet te zwaar zijn. En aan de kassa van de voedingswinkel wegen ze altijd de appelsienen tezamen met het plastic zakje waar het insteekt. Eveneens is plastic sterk en buigzaam, waardoor de zakjes niet zomaar kapot gaan. - Onze rietjes in onze frisdrank kunnen we, met veel plezier, buigen zonder dat ze breken.-  Plastic is ook waterbestendig. Geen druppel zal jouw boeken nat maken, indien deze ingepakt zijn in een plastic (rug)zakje. Of de taart zal zeker droog blijven wanneer je al rennend door de regen naar je auto gaat.  - Ik zou niet willen thuis komen met een doorweekte taart. -

Het spijtige aan deze massaal geproduceerde en meest verkochte kunststof is dat het niet te verwerken is door de natuur. Plastic is zo sterk, dat het bijna of helemaal niet afbreekbaar is. Meestal onnodig. Want dat zakje had ik maar één keer nodig en dat rietje vanuit mijn frisdrank gebruik ik ook geen tweede keer. Het ligt nu in de 'zwarte vuilniszak' - die ook van plastic gemaakt is -.

Productie

Op jaarbasis wordt er momenteel over gans de wereld ongeveer 260 miljoen ton plastic geproduceerd. Omdat ieder jaar ons gebruik blijft stijgen, kunnen we rekenen dat ook de productie zal stijgen. Wetenschappelijke studies tonen aan dat dit een toename betekent van 8% per jaar. Op dit moment kunnen we spreken van 1 biljoen plastic zakjes per jaar wereldwijd. Dat zou komen op ongeveer 1 miljoen zakjes per minuut! We kunnen dus spreken van een immens groot aantal plastic dat dezer tijden over de toonbanken naar de auto gaan om onmiddellijk in de vuilnisbak terecht te komen.

Wist u dat plastic gemaakt wordt met grote hoeveelheden aan fossiele brandstof, zoals aardolie, aardgas en kolen? Wist u dat plastic 8% van de wereldwijde olieproductie opeist, waarvan 4% voor de energie om het te maken alleen al? Wist u dat er eveneens schadelijke stoffen worden toegevoegd, zoals stabilatoren, weekmakers en kleurstoffen?

Neen? Ik ook niet. Wat een giftig en milieuonvriendelijk goedje in mijn huis zeg! Bah… dat de mannen van de vuilniskar het maar snel komen ophalen, zodat het op een goede manier verwerkt kan worden… denken we.

Afval en recyclage

Wanneer de zwarte vuilniszak vol zit, bind ik die toe en zet ik die buiten. De gemeente haalt alle vuilniszakken op en dumpt deze op de tijdelijke opslagplaats. Daarna wordt dit gebracht, door vrachtwagens, naar de sorteerfabriek. Ook hier is er een plaats waar het afval gestockeerd wordt. De sorteerinstallatie zorgt er enerzijds voor dat het plastic gescheiden wordt van andere afvalsoorten. Anderzijds wordt het plastic ingedeeld in categorieën. Er zijn namelijk verschillende soorten van deze kunststof te vinden, die elk op eigen wijze gerecycleerd moet worden. Voor meer informatie hierover verwijs ik u door naar ‘ecowerf.be’. 

Iedere categorie wordt apart opgeslagen. Hier worden dan balen van gemaakt, zodat deze op een ‘ordelijke’ manier naar de verwerkingsfabriek kunnen worden vervoerd. Daar wordt kleur per kleur van elkaar gescheiden. - Je kunt geen witte plastic zakjes maken van een gerecycleerd rood plastic potje. - Wanneer dat in orde is gebracht, wordt het plastic verwerkt naar een korrelachtige structuur dat als grondstof kan dienen voor ‘nieuwe’, of eerder tweedehands, producten. Voorbeelden hiervan zijn slaapzakken, matrassen, T-shirts, handtassen, potjes, dozen en pallets.

Hoe komt het plastic dan terecht in ons milieu?

Het antwoord op deze vraag is eigenlijk heel simpel. Het recyclageproces, hierboven beschreven, bevat gaten waardoor plastic in ons milieu terecht komt. Soms gooien mensen vuilnis op straat, zonder dat de gemeente dit op een ordelijke manier kan komen ophalen. Dat is bewust het milieu schade toebrengen. Daarnaast gebeurt dit ook onbewust. Tijdens de verschillende stappen van de afvalverwerking kan plastic ook in de natuur ‘ontsnappen’.
- Iedereen weet wel hoe snel de wind een stukje plastic meters ver mee kan sleuren.- In een loods, een opslagplaats, gebeurt dit immers ook. Of tijdens het vervoer van de ene fabriek naar de andere. Het ontglippen van een stukje plastic is zo snel gebeurd.

Daarnaast zorgen ook de nieuwe, of tweedehands, producten er voor dat kleine stukjes plastic in het milieu terecht komen, voornamelijk via de riolering. De kleine korrelachtige plastic bolletjes worden bijvoorbeeld gebruikt in kledij. Wanneer deze kledij gewassen wordt, in de wasmachine, komen, door de bewegingen van het water, kleine minuscule plastic deeltjes los. Deze worden met het water mee weggespoeld in de riolering. Ook wordt deze korrelachtige grondstof gebruikt in sommige verzorgingsmiddelen. Op de omschrijving van het product wordt dit benoemd als polyethylene. Het wordt onderandere gebruikt in douchecrème en in tandpasta. Logischerwijze komt het betrokken plastic eveneens terecht in de riolering.

Via de riolering en via de natuur komt dit plastic in onze kanalen, rivieren en oceanen terecht. Ons water, en dat van de dieren, wordt ernstig verontreinigd door het afval dat wij creëren en zo nodig achten.

8 miljard plastic zakjes kunnen we per jaar, alleen al in Europa, terugvinden in de natuur. 8 miljard…

Een ernstige milieuverontreiniging

De golven op het water breken het plastic af in minuscule deeltjes. Op dit moment zouden er meer dan 5 biljoen van deze deeltjes rond dwarrelen in onze oceanen. Op 5 plaatsen in onze oceanen komt dit plastic bij elkaar en vormt een zogenaamde ‘plasticsoep’. Op die plaatsen zie je het water niet meer, enkel rotzooi… ons afval - met de vrijkomende toxische stoffen bijgerekend -.

Dieren leven in en van dit water. Zwaar verontreinigend water. Niet alleen dat is een ernstige kwestie maar ook dat deze dieren de kleine plastic deeltjes heel vaak aanzien als voeding. Zeedieren eten dit op. Vogels, vissen, walvissen, otters, schelpdieren… De plastic stapelt op in hun maag en zorgt er voor dat het dier geen gevoel meer krijgt van honger. De maag zit namelijk vol. Hierdoor leeft het dier op ondervoeding en sterft het uiteindelijk aan uithongering, na een zeer lijdzame weg. Momenteel zijn er al 1 miljoen zeevogels en 100 000 zeezoogdieren op deze wijze om het leven gekomen. Voor sommige zeedieren kan dit leiden tot uitstervingsgevaar zoals op dit moment het geval is bij de Hawaiiaanse monniksrob en de Loggerhead schildpad.

De mens blijft eveneens niet gespaard. Ook voor ons is het een groot probleem dat plastic de voedselketen is binnen getreden. Momenteel wordt er verzekerd dat wij eveneens plastic in onze maag kunnen hebben, dit omdat wij vogels, vissen en schelpdieren opeten die reeds geconfronteerd werden met deze milieuonvriendelijke kunststof in hun leefwereld. - Geen angst. Op dit moment spreken we nog niet van dodelijke menselijke slachtoffers door een maag gevuld met plastic. Maar kijk toch uit, asjeblieft. - Voor 80% van de wereldbevolking vormt de plasticsoep een groot probleem. De oceanen zijn nog steeds een zeer grote waterbron voor de mens. De giftige stoffen die vrijkomen uit de afgebrokkelde plastic kunnen bovendien gezondheidsproblemen met zich meebrengen zoals kanker, misvorming en verminderde voortplanting.

Onnodig plastic, de wereld uit!

Veel te laat en gelukkig toch daar. Boyan Slat, een Nederlander, schuift een oplossing naar voor om het grootste probleem ter wereld - de verontreiniging van het zeewater door plastic - uit onze leefwereld te bannen. Hij noemt zijn project ‘The Ocean Clean Up’. Een naam naar en met waarde.

“Why move through the oceans, if the oceans can move through you?” – Boyan Slat

‘The Ocean Clean Up’ wilt gebruik maken van de zeestromingen. Ze willen alle plastic deeltjes die in de oceaan aanwezig zijn samenbrengen naar één (of meerdere) punt(en). Met 100 km lange drijfarmen op zee vermoedt het team dat dit mogelijk kan zijn. Technisch gezien is dit een haalbare, milieu- en diervriendelijke manier. Betaalbaar zou het ook moeten zijn. Toch op wereldperspectief gezien dan.  Het project heeft naar schatting 317 miljoen euro nodig om dit uit te kunnen bouwen. Momenteel wordt dit gesponsord door iedereen die wilt, ook door bedrijven. Deskundigen houden zich ondertussen bezig met het op peil stellen van de technologie en de wetenschap rond ‘The Ocean Clean Up’ – project. Vanaf 2020 verwacht Boyan Slat dat zijn project in werking zal treden en dat de oceanen op 5 jaar tijd ‘volledig’ plastic vrij kunnen zijn.

Om ons milieu veilig te stellen van plastic is het niet enkel belangrijk dat onze oceanen een opruimbeurt verkrijgen, maar dat we allen samenwerken aan een plasticvrije wereld.

“Het belangrijkste is nu dat er geen plastic meer bijkomt in de zee.” – Boyan Slat

Naast het project van Boyan Slat, komen ook anderen op de proppen met ‘kleinere’ milieubewuste en plastic werende ideeën. Fishing for litter is hier een voorbeeld van. Dit is een organisatie die afval opvist aan de kusten van de Noordzee. Een ander voorbeeld is de verdere technologische uitwerking om plastic terug om te kunnen zetten naar olie. Een soort tweedehands olie. Onderzoeken en evoluties van dit project kan je op verschillende plaatsen van het internet terugvinden.

Ondernemers zouden hun verantwoordelijkheid kunnen opnemen en mee een drastische verandering in onze winkelcultuur op gang kunnen brengen. Want indien een plastic zakje niet verkrijgbaar is in de winkel, dan vinden wij creatieve geesten toch wel een andere oplossing hiervoor? Herbruikbare dozen, herbruikbare tassen, ze bestaan reeds al. Nu nog de stimulans om ze te gebruiken en de rest gaat van zelf.

Aan de bedrijven die verzorgingsproducten met polyethene maken zou ik willen vragen, eigenlijk zelfs smeken, stop dit. U kan bewust kiezen om dit niet te doen. - Ik moet echt geen plastic in mijn douchegel hebben.-

En aan u, de consument, wil ik aanraden om herbruikbare dozen en zakken te gebruiken. Steek er ééntje in uw koffer van de auto, voor in het geval je langs de winkel gaat… en koop die producten, met het minste wegwerp-plastic aan.

Laat de zeedieren leven in een plastic vrije oceaan!

Koop geen ‘vis’ in een plastic zak. En euh… koop vooral geen plastic in de vis!
#de-wereld-van-plastic

Bronnen

Site

"Plastic Soup Foundation", geraadpleegd op 20 januari 2016, www.plasticsoupfoundation.org.

Boyan Slat (2014) "The Ocean Clean Up", geraadpleegd op 20 januari 2016, www.theoceancleanup.com.

FOD Volksgezondheid (2016), "Verontreiniging en zwerfafval", geraadpleegd op 15 januari 2016, http://www.health.belgium.be/eportal/Environment/MarineEnvironment/EnvironmentalProblems/PollutionAndLitter/19087059_NL?ie2Term=verontreiniging&ie2section=83.

"VLIZ", geraadpleegd op 18 januari 2016, www.vliz.be.

"Ecowerf", geraadpleegd op 20 januari 2016, www.ecowerf.be.

KimoInternational (2013), "Fishing For Litter", geraadpleegd op 20 januari 2016, http://www.kimointernational.org/FishingforLitter.aspx.

Artikel

"Plastic zakjes verbieden is beste oplossing", Pieter Huyghebaert (04 november 2013), geraadpleegd op 18 januari 2016, http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/1.1770885.

"Noordzee vol plastic", Koppen (26 december 2013), geraadpleegd op 19 januari 2016, http://www.een.be/programmas/koppen/noordzee-vol-plastic.

"Student heeft plan om plastic uit oceaan te halen",Joris Truyts, 03 juni 2014, geraadpleegd op 20 januari 2016, http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/wetenschap/1.1987555.

"Verpakkingsverslaving", Volt (17 september 2014), geraadpleegd op 18 januari 2016, http://www.een.be/programmas/volt/verpakkingsverslaving.

"Plastic, een grote bedreiging", KoppenXL (10 februari 2015), geraadpleegd op 19 januari 2016, http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/buitenland/1.2235331.

Wederzijdse disrespect tussen culturen

Naar aanleiding van de gebeurtenissen in Keulen tijdens oudejaarsnacht en de daarop volgende cultuur gekleurde reacties.

Een inbreuk op onze westerse waarden en normen kunnen we de gebeurtenis in Keulen tijdens oudejaarsavond wel noemen. Een zwaar georganiseerde bende zette het hele plein op stelten. Illegaal werd er vuurwerk afgeschoten, verschillende feestgangers met brandwondes werden verzorgd. Vrouwen werden bepoteld en aangerand, terwijl medeplichtigen diefstallen pleegden. Ongeveer 100 aangiftes werden ondertussen ontvangen op het politiekantoor, van die ene nacht. Een ravage van criminaliteit.

Dergelijke problematiek is echter, in kleinere groepen, al langer bekend in Keulen. Mannen met een islamitische origine die in groepjes van 3 à 4, vrouwen lastig vallen en diefstallen plegen. Het is geen nieuwigheid. Ook niet in België. Herinner je nog de documentaire van 2012 over het ‘nieuwe’ Brussel “Femme de la rue”? Vrouwen hebben schrik te zijn wie ze willen zijn. Dragen in onze hoofdstad een broek in plaats van een rok, zodat er hun niets zou overkomen, zodat de mannen hen met rust zouden laten. Eveneens de ‘Koppen’-uitzending “Chérie çava? Tu es vraiment charmante.” speelt hierop in.

De burgemeester van Keulen laat in haar uitspraken blijken dat wij (de vrouwen), zoals we reeds in Brussel deden, ons moeten aanpassen. Wij moeten ons anders gedragen. Al zijn wij niet diegenen die in een nieuwe gemeenschap terecht komen, neen, wij moeten ons aanpassen, wij moeten afstand houden. - Er moest toch maar eens een burger tussen zitten, die je niet kunt vertrouwen (die de overheersende cultuur dus niet respecteert). -

Mag een korte rok binnenkort dan nergens meer?

Vrouwen komen in opstand. Denken het goed voor te hebben, de mensenrechten te verdedigen. “Waarom zou ik niet durven te benoemen dat het vrouwbeeld van veel andere culturen de klok voor mij effectief zou terugdraaien? En dat ik, dat wij, daar niet tot bereid zijn? Waarom zou ik de ondergeschikte positie van de vrouw in andere culturen moeten respecteren als ik die in mijn eigen cultuur blijf bestrijden?” meldt Liesbeth Van Impe in Het Nieuwsblad. En gelijk heeft ze! … Of toch niet helemaal?

Ja, wij westerse vrouwen hebben het recht om ons zelf te zijn. Zeer zeker. Er zijn echter ook binnen onze cultuur grenzen. Denk maar aan de controverse rond het vele bloot dat vroeger, en op bepaalde plaatsen nog steeds, op straat aanwezig was. Zowel in de hoerenwijken als op de reclameborden. Ook wij westerse vrouwen zijn hier niet blij mee. Vaak hoor ik ook mannen zeggen; “Zie dat jonge meisje, met die veel te korte rok aan.” Tè veel bloot wordt niet aanvaard in deze wereld. Er is echt wel een grens.

In onze ‘moderne’ maatschappij is het belangrijk om ‘een mooi voorkomen te hebben’. Op die manier kom je buiten, in het openbaar dus. Maar wat is dat eigenlijk 'een mooi voorkomen'?

- Mensen die mij al langer dan vandaag kennen, weten dat ik nog niet zo lang begonnen ben met mij te schminken. Ik voelde mij goed genoeg zonder schmink. Voor mij was dat niet nodig. Je moest eens weten hoeveel tegenreactie ik heb gekregen, gewoon omdat ik mijzelf wou zijn. Ja, ook op een feestje. Als je jezelf kunt zijn, dan maak je toch het meeste plezier?
En nu dat ik mij af en toe schmink, komen er zowel positieve als negatieve reacties… het gaat om een verandering, mensen moeten dit gewoon worden zeker (?)-

Dat is één van die voorbeelden die ik jullie uit mijn ervaring wil meegeven. Ik wil ook mijzelf kunnen zijn. Ik denk dat iedereen dat wel wilt. -Dat merk ik ook aan de vele afbeeldingen en teksten die op facebook passeren. ‘Blijf vooral jezelf’.- Maar, mevrouw Van Impe en gelijkdenkenden, een Moslima wilt ook over die mogelijkheid kunnen beschikken.

Ongeveer een vijf tal jaar geleden zat ik in Limburg op de bus en verveelde ik me. De bus was overvol. Er was nog één plaatsje vrij, naast een jonge vrouw met een hoofddoek om. Ik schatte haar niet zoveel ouder dan mijzelf. Uit interesse begon ik het gesprek. Eerst hebben we gepraat over de Koran - waarin ze aan het lezen was -. Ze vertelde me dat de Koran op verschillende manieren kan geïnterpreteerd worden. Dat dit ook gebeurt. Verschillende groeperingen die de Koran als leidraad hanteren, voeren dit geloof op een andere manier uit. De anonieme jonge moslima gaf mij ook een heel andere kijk op het idee achter het dragen van een hoofddoek. Zij voelt zich hierdoor belangrijk en beschermd. Iets wat die dame miste in de westerse wereld waarin zij geboren werd. Zij had er namelijk voor gekozen om zich tot moslima te bekeren en zo zijn er nog velen. In hun ogen is de islamitische vrouw helemaal niet ondergeschikt. Ze worden net opgeheven, zoals koninginnen.

Mag een vrouw zich kleden zoals zij wilt?

Ik zou geen moslima willen zijn. Ik zou niet in haar schoenen willen staan. Niet omwille van hun cultuur, maar omwille van de onze. Ik zou schrik hebben voor de reacties die ik zou krijgen, ik zou schrik hebben om mezelf te verliezen. Ik heb zoveel respect voor deze vrouwen. Hoe doen ze het toch, leven in onze samenleving? Ik hoop dat zij weten en beseffen dat er mensen zijn die hen willen ondersteunen. Want de wereld is toch van iedereen! Zoals ik zijn er meerderen, zoals Silke Raats, is er maar één. ;-)

Silke Raats heeft mijn aandacht getrokken vorig jaar, 2015. Als studente heeft zij een project in het geheim opgestart. Enkel haar ouders, haar beste vriendin, en - ik dacht ook - de directie van de school, wisten wat er komen zou. Silke begint een hoofddoek te dragen. Ze wil weten hoe het is om als moslima over het straat te lopen. Het project zou een maand duren. Het werd 10 dagen. Silke werd overspoeld met verschillende haatberichten, van vreemden en vrienden. Mensen die haar niet meer zagen zoals Silke was. Ze zou anders zijn, omdat ze een hoofddoek draagt, of omdat ze (schijnbaar) moslima wilt zijn.

Hoe moet ik me nu eigenlijk kleden in het openbaar?

Wat is nog toegelaten? Wat niet? Mag ik de gemeenschappelijke norm hierop weten, zodat ik mij ook kan gedragen als ‘goed’? Misschien moeten we eens met z’n allen nadenken over waar de grenzen liggen, waar de culturele verschillen naar boven komen en waar de  culturele overeenkomsten op elkaar stuiten. Misschien is het tijd voor een nieuwe samenwerkende toekomst. Eéntje waar we verder kijken dan onszelf. Eéntje waar we rekening leren houden met elkaar. Eéntje waarin egoïsme, misdaad en oorlog de wereld worden uitgebannen en een opening ontstaat voor samenwerken, respect voor elkaar en een goed leven voor iedereen.

Stap voor stap naar een betere toekomst.
De eerste stap is luisteren en discussiëren op een respectvolle manier met elkaar. Laat de reacties dus maar komen!

#wederzijds-disrespect-tussen-culturen

Bronnen

Documentaires

“Femme de la rue”, Sofie Peeters, 2012, https://youtu.be/1d65LFY3BDc (fragment)

“Chérie çava? Tu es vraiment charmante.”, Koppen, 2012, http://www.een.be/programmas/koppen/cherie-ca-va-tu-es-vraiment-charmante

Krantenartikel

“Kunnen we nu eindelijk gaan ophouden te praten met meel in de mond?”, Liesbeth Van Impe, Het Nieuwsblad, 7 januari 2016, http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160106_02053432

Documentaire

“10 gesluierde dagen”, Silke Raats, 2015, https://youtu.be/219jUfAw3KQ