De 'natuurlijke' toekomst van België

Ernstig verontreinigd water- en luchtklimaat 

in een ‘verkleinde’ wereld.

In dit artikel pleit ik voor een beter ecologisch en duurzaam politiek beleid. Waarin doordachtheid en lange termijndoelstellingen vooropgesteld worden. Want we gaan het nodig hebben. De oceanen komen dichterbij, het land verkleint, de ijskappen smelten. Het vieze vuile sluik komt dus ook dichterbij; want ja dat zit in de oceanen. En de scheurtjes in de kerncentrales die zullen een tsunami of aardbeving mogelijk niet overleven. De bomen moeten niet meer omgehakt worden in West en Oost-Vlaanderen, dat zal het water wel doen. En wat er nog wel staat daar gaat minister Schauvliege hedendaags met de grote borstel door, zoals in de provincie Limburg. CO2-uitstoot? Ah? Kan een boom lucht zuiveren?  Zolang we in onze doos blijven zitten, zal de toekomst er niet zo denderend uitzien. "Kinderen kunnen niet meer buiten spelen. Vee staat iedere dag op stal. Huisdieren blijven ook beter binnen. En jij daar! Kijk toch eens uit -  vergeet op z’n minst je mondmasker niet wanneer je de deur uit gaat!”

De ijskappen smelten.

Iedereen weet het ondertussen. De ijskappen smelten sneller dan verwacht. In 2013 konden we dit in verschillende mediaberichten lezen. GRACE (Gravity Recovery and Climate Experiment) had namelijk aangetoond dat ieder jaar 300 miljard ton poolijs afsmelt. Dat komt neer op een stijging van het zeeniveau van 2 tot 3.2 mm per jaar. Een zeer verontrustend hoog cijfer. Het is nog niet duidelijk dat menselijk toedoen hier mee te maken heeft of dat het eerder om een natuurlijke oorzaak gaat. Sinds 2002 worden er cijfers bijgehouden om een antwoord te vinden op dit belangrijk ecologisch vraagstuk. Tijd en onderzoek zal meer informatie met zich meebrengen… Zolang we tijd hebben, natuurlijk.

Het is een feit alvast dat de aarde opwarmt. De globale temperatuur is sinds de industriële revolutie (19^e eeuw) gestegen met 1°C en zal de komende jaren vermoedelijk nog stijgen. Wanneer de globale temperatuur nog eens één graad stijgt zal de zeespiegel 3 tot 6.3 cm toenemen wat drastische gevolgen teweeg zal brengen. West-Vlaanderen en grote delen van Oost-Vlaanderen en Antwerpen zullen overspoelen. België: een ‘zeer groot’ stukje kleiner. We spreken over een rampgebied waar op dit moment ongeveer 1 138 000 mensen wonen. Na een stijging van 4°C zou zelfs Antwerpen, Mechelen en Brussel van de kaart worden geveegd, een gebied waarin naar schatting 700 000 mensen leven.

‘Leuven aan de kust – Het nieuwe tijdperk’.

Het water zal binnen stromen…

“What the Earth would look like if all the ice melted.” - Business Insider Science – 18/02/2015

De oceanen vol met sluik.

Wanneer het water stijgt en tsunami’s volgen… Wanneer de zee dichterbij komt, met de vervuiling incluis… Wanneer de plastic-soep aan onze kust toestroomt…

We zullen kunnen genieten van de catastrofale gevolgen die onze vervuiling kan hebben voor water- en landdieren en onze eigen gezondheid. Ernstig verontreinigd water- en luchtkwaliteit, dat mogelijk niet meer te stoppen valt, omwille van het hedendaags (bewust) politiek negeren van dit grote vervuilingsprobleem. Japan kreeg er reeds mee te maken in 2011. Een tsunami bracht hen ‘modern’ vuil tot aan de kuststreek.

In mijn artikel ‘De wereld van plastic’ (20 januari 2016) kaartte ik reeds de grote gaten binnen het recyclageproces van dit moeilijk tot niet afbreekbare vuilnis aan. Een mogelijkheid om dit probleem beter aan te pakken is dan ook een ‘gemakkelijker’ en volledig doordacht en ‘dichtgemetseld’ recyclageproces en bovendien een verminderde omloop van onnodig (weggooi-)plastic. Voorlopig merk ik weinig tot geen verandering, in mijn eigen gemeente, provincie of land. Het probleem wordt niet opgelost en wordt daarom ‘enkel en alleen maar’ groter.

De moderne westerse samenleving heeft de kennis om een betere recyclageproces op gang te brengen, maar doen dit om één of andere reden niet. We sturen liever onze oude elektronica onder het mom van een goed doel naar Nigeria bijvoorbeeld. Ahja, want zo krijgen onze afgedankte toestellen toch een goed nieuw en tweede leven? Of anders bekeken: wij zijn af van onze vuiligheid.. dat ze het ginder maar oplossen.

Ons vuil in Afrika – Vranckx 9/04/2013

75% van de opgestuurde elektronica (zoals computers, gsm’s, televisies) belandt in Afrika rechtstreeks op de afvalberg. Delen worden verbrandt. “Verbrandt?” Hoor ik u verbazend vragen; “Ja, verbrandt!” Wij hebben dè kennis… zij ‘experimenteren’ nog. Toxisch afval; waaronder zware metalen en dioxines, komen door de rook en lekken in onze lucht en natuur terecht. Met een grote aantasting op de gezondheid en het leefmilieu als gevolg. We spreken over catastrofale dumpingpraktijken in Afrika door de Westerse wereld.

Soms staat er nog nuttige informatie op de elektronica die op de Afrikaanse vuilnisbelten terecht komen. Nuttig voor fraudeurs. Herken je het? De persoon met zijn gebroken Engels die jou onlangs opbelde? Trap er alvast niet in.. Zoals zij in onze afval trappen.

Kunnen we ons Westers afval zelf veilig verwerken, asjeblieft? Een kat maakt toch ook zijn kuiltje om het daarna weer dicht te doen. En een respectvolle burger die gaat wandelen met zijn hond; kuist toch ook zijn achtergelaten vuiligheid op?

Waar blijft dat ‘goede’ voorbeeld; dat we moeten volgen?

Volledig dossier van BAN (Basel Action Network) omtrent de grote elektronische afvalbergen in Afrika:

http://archive.ban.org/BANreports/10-24-05/documents/TheDigitalDump.pdf

De scheurtjes gaan niet houden.

Terwijl Afrika vergiftigd wordt door ons Westers Afval, komt de ernstige dreiging voor een kernramp in België dichterbij. De weinig tot onveranderde situatie met de goedgekende scheurtjes in de kerncentrales van Doel en Tihange (eerste berichten sinds januari 1980!)  geven ons alvast een negatieve indruk. Een kernramp in België is vermoedelijk niet ‘ver af’ meer. De boel kan ontploffen door die scheurtjes of een verloren gelopen bom met pootjes. 

De scheurtjes in de kerncentrales van Doel en Tihange kunnen volgens bronnen een aardbeving van 0.1g  niet (meer) aan. Iets wat indruist met de nieuwe normen rond kernenergie (2014). Ook de Hoge Gezondheidsraad haalt in een advies over de rampenplanning van België in februari 2016 aan dat een kernramp zoals Fukushima wel degelijk ook hier kan voorkomen. Iets wat het gehele land in rep en roer zou moeten leiden…

Werken aan meer ecologische en duurzame energie zou een belangrijke preventiemethode kunnen zijn. Want op een natuurvriendelijke manier ons landje volledig zelfstandig van energie - ‘stroom’ - kunnen voorzien kan onze kosten doen dalen en de mogelijkheid aanbieden om de kerncentrales te sluiten. Terwijl andere landen zich hier steeds meer op beginnen te focussen, blijven de kerncentrales in Doel en in Tihange open (voor zeker nog 10 extra lange jaren), met de scheurtjes er ‘gratis’ bij. Daarnaast krijgen we te horen dat Maggie De Block graag tegen 2017 een goed doordacht plan wil uitdokteren voor de verspreiding van jodiumtabletten over gans België. Weinig tot geen voorzorgsmaatregelen… enkel de korte termijn doelstellingen voor als de ramp zou zal gebeuren.

Lange termijndoelstellingen om de verontreiniging tegen te gaan en de kwaliteit van leven aan de betrokken burgers te garanderen tijdens en nadat een kernramp zich heeft voorgedaan zijn niet zichtbaar aanwezig in het Belgisch rampenplan.

Gilbert Eggermont, stralingsexpert, is hierover ongerust. Want na een kernramp kunnen vele mensen voor lange tijd of helemaal niet meer terug naar hun woning. Dat kan zorgen voor schrijnende mensonvriendelijke (gezins-)situaties. 
Die mensen moeten al hun bezittingen achterlaten enerzijds en anderzijds moeten zij een manier vinden om op een andere plaats hun leven verder te zetten. Dat is soms moeilijk, want niet iedereen heeft dezelfde krachten en mogelijkheden. De weg naar zelfverwezenlijking en dus een kwaliteitsvol leven wordt hierdoor dan ook belemmerd. Dhr Eggermont wijst er dan ook correct op dat er op z’n minst een aantal voorzieningsmogelijkheden moeten bijkomen. Zodat wanneer een dergelijke grote ramp zich voordoet, de betrokken burgers zich verzekerd kunnen voelen van een mensvriendelijk opvangsysteem. Een manier om eveneens deze burgers binnen de maatschappij te houden en hen er niet buiten te plaatsen. Iets wat de groei naar zelfverwezenlijking kan blijven ondersteunen, na een dergelijke traumatische ervaring.

Tsjernobyl – 30 jaar later

Ook de Hoge Gezondheidsraad vraagt om een beter uitgebouwde noodplanning enerzijds omdat België dichtbevolkt is en anderzijds omdat de kerncentrales zo dicht op elkaar staan. Zowel binnen de landgrenzen als net buiten die grenzen kom je kerncentrales tegen. Een grote en pijnlijke kernramp is dus volgens deze raad ook mogelijk in ons zeer klein landje.

Het volledige advies van de Hoge Gezondheidsraad i.v.m. de Rampenplanning (2016) http://www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/hgr_9235_advies_fukushima_def.pdf

De gevolgen zullen drastisch zijn. Niet enkel in de directe omgeving, maar over gans België èn buurlanden. Reden te meer dus voor de burgers om te protesteren tegen het openblijven van dergelijke gevaarlijke tikkende tijdbommen.

Tsjernobyl: 30 jaar later – VRT nieuws (25 april 2016)

Tsjernobyl – 30 jaar geleden en Fukushima – 5 jaar geleden zijn de meest bekende en grootste kernrampen die zich in de geschiedenis hebben voorgedaan. De nucleaire radiatie die hierbij vrijgekomen is zorgt er voor dat de directe omgeving onleefbaar is geworden. De noodzones, zoals ze dit noemen, werden volledig geëvacueerd. Maar straling stopt niet aan een denkbeeldig getrokken grens en kan dus mogelijk ook in de naburig gelegen omgevingen terug te vinden zijn, interventiezones genaamd. Evacuatie is daar niet onmiddellijk aan de orde; toch moeten er wel andere maatregelen getroffen worden. Een voorbeeld hiervan is de Jodiumpil. Vaak voorkomend merken we in deze getroffen en radioactieve gebieden gezondheidsklachten op, zoals schildklierkanker.

The most radioactive places on Earth – Veritasium (17 december 2014)

CO2 in de plaats van bomen.

Naast de toxische stoffen die vrijkomen tijdens recyclage van afvalstoffen en de mogelijke radiatie na een kernramp, is er nog het probleem van de CO2 uitstoot. Koeien, voertuigen, bomen. De onderwerpen van de laatste jaren. Maar dan niet evenredig verdeeld.

We moeten minder vlees eten. Want bijvoorbeeld de kweek van koeien zorgt mee voor een gigantische hoeveelheid van CO2 in de lucht! Positief voor de vegetariërs om anderen over te doen schakelen op een groenere maaltijd, zou je dan denken. Al willen velen omwille van die reden wel ethisch gezien volgen, toch blijft die goede malse biefstuk, kip aan het spit – hmm – en die ribbetjes op de bbq zo lekker smaken.

Akkoord, er is een overconsumptie – eigenlijk is het een overproductie. Want wat er niet is, kan niet aangekocht worden. Een gezonde geest zegt neen tegen onmenselijke en on-dierlijke praktijken bij het verwerven van ons voedsel. 
Indien het kon, kocht ik steeds mijn vlees bij de plaatselijke slager – van de plaatselijke kwekerij. Ach, toekomstdromen of is het eerder in het verleden…

Iets wat in het verleden kan liggen, zijn rustige overwoekerende natuurgebieden. Speelbossen worden er van gemaakt, mountainbikers en wandelaars worden toegelaten. Harmonisch met de natuur samenleven? Doen we dat door onze natuur te storen? Gun de wilde dieren toch een stukje rust! Ik werd er misselijk van toen ik het hoorde. Ja, mevrouw Schauvliege, ja, meer groen voor kinderen en sport is inderdaad een mooie zet van jou. Enkel u gebruikt hiervoor beschermde natuurgebieden. Terwijl u andere bossen ‘een kopje kleiner maakt’. En u denkt dat we dit niet merken? Ik ben zwaar teleurgesteld in het regeringsbeleid.

Bomen gaan er aan. Overal, om plaats te maken voor het decadente mensenleven. ‘Een boom heeft altijd de reden gehad om gekapt te worden.’ 
Het bestaan van een boom is dus volgens minister Schauvliege afhankelijk van de mens. Harmonieus samenleven?

De functie van een boom wordt echter in de natuur anders bekeken. Enerzijds kan een boom de lucht zuiveren en anderzijds trekt een boom veel water uit de grond weg. Hierdoor kan de luchtvervuiling iets of wat worden tegengegaan en eveneens (hedendaags) overstromingsgevaar verminderd worden. Het omkappen van deze bomen kan dus een negatieve impact hebben voor de directe en verder af gelegen omgevingen. En laat ons vooral de vruchten ook niet vergeten.

Terwijl de natuur zijn draagkracht verliest om onze lucht te kunnen reinigen, komen er telkens maar auto’s bij. De meest rondrijdende auto’s zijn deze die rijden op olie; benzine of diesel. Naast koeien, een grote uitstoter van CO2. 
Dus ‘euhm’: samen in de file is gezellig?

Enkelen hebben een elektrische auto, vaak met een duur prijskaartje aan verbonden. Ondertussen zien we hen meer op de baan verschijnen. 
Ook laadstations zijn nu aanwezig op verschillende openbare parkeerplaatsen. Zoals deze in de ondergrondse parking aan de achterkant van het station van Leuven, op de onderste verdieping weliswaar. Meer informatie omtrent laadstations voor elektrische auto’s is te vinden op http://uwlaadpunt.be/ . Een ‘goede’ zaak voor de natuur zou je zeggen; geen CO2 vervuiling rechtstreeks in de lucht. Zolang de elektriciteit maar niet komt van die kernbommen, euh.. ik bedoel 'natuurlijk' de centrales.

De ‘natuurlijke’ toekomst van België

Er ligt een vuile toekomst aan de voordeur van onze (klein)kinderen, als we verder doen zoals we bezig zijn. Dat is een zekerheid dat ik uit alle verzamelde gegevens kan afleiden. En wat gebeurt er? Ondoordacht denken. Zodat er nog meer op korte termijn wordt uitgebouwd en waardoor dus ook vaak de lange termijndoelstellingen uitgesteld of zelfs afgesteld worden. Mogelijk ook in de vergeethoek belanden.

Nochtans, gun ik het mijn (klein)kinderen om ook buiten te kunnen spelen zonder mondmasker aan, zandkastelen te kunnen bouwen op een strand waar we meer zand dan plastic aantreffen en de mogelijkheid hebben om een wild hert te zien grazen in een zeer stil bos. Dat laatste is naar mijn mening steeds weer een onvergetelijke ervaring.

Ik doe dan ook een oproep aan de regering om meer ecologisch en duurzaam te denken en te werken, steunende op lange termijn doelstellingen. 
Ja, dat is inderdaad een uitdaging, neem ze aan -  of het is met ons land ‘voor je het weet’ gedaan!

De wereld is om zeep: klimaat – Urbanus (2015)

Dankwoord

Dank u aan de cartoonist Lectrr en de actiegroep Loesje. Beiden zijn voor mij steeds opnieuw een grote inspiratiebron.

En ik wil mijn papa langs deze weg een gelukkige verjaardag wensen.. hij zou morgen 67 geworden zijn. Mede dankzij jou kan deze blog bestaan. Ik hoop op een lek in de wifi-lucht. Zodat dit bericht tot bij jou kan komen, daar hoog boven me in de hemel… Ik mis je.

Bronnen

“Hoe global warming de kaart van België zal herteken”, 9 november 2015, Jaana Hombroux, De Morgen, “http://www.demorgen.be/wetenschap/hoe-global-warming-de-kaart-van-belgie-zal-hertekenen-be01b305/” geraadpleegd op 27 mei 2016.

“What the Earth would look like if all the ice melted”, 18 februari 2015, BI Science, Youtube, “https://youtu.be/VbiRNT_gWUQ” geraadpleegd op 27 mei 2016.

“Ijskap Groenland smelt maand vroeger dan normaal” 15 april 2016, IPS, De Wereld Morgen, “http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2016/04/15/ijskap-groenland-smelt-maand-vroeger-dan-normaal” geraadpleegd op 27 mei 2016.

“Ijskappen smelten aan 300 miljard ton per jaar”, 15 juli 2013, Knack, “http://www.knack.be/nieuws/planet-earth/ijskappen-smelten-aan-300-miljard-ton-per-jaar/article-normal-100199.html” geraadpleegd op 27 mei 2016.

“Westerse recyclage wordt Afrikaanse afvalberg”, 25 oktober 2005, Jamie Biesemans, ZDnet.be, “http://www.zdnet.be/article/50135/westerse-recyclage-wordt-afrikaanse-afvalberg/” geraadpleegd op 27 mei 2016.

“Plastic Planet: de kunststofarchipel – deel 1”, 18 mei 2012, Rhea Moonen, De Wereld Morgen, “http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2012/05/18/plastic-planet-de-kunststofarchipel-deel-1” geraadpleegd op 28 mei 2016.

“Plastic Planet (deel 2): kunstofarchipel en vuilnisbelten van e-waste”, 24 mei 2012, Rhea Moonen, “http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2012/05/24/plastic-planet-deel-2-kunststofarchipel-en-vuilnisbelten-van-e-waste” geraadpleegd op 28 mei 2016.

“Ons vuil in Afrika”, 19 april 2013, Vranckx, Youtube, “https://youtu.be/4_h0t0JWxRE” geraadpleegd op 28 mei 2016.

“Tsjernobyl: 30 jaar later”, 25 april 2016, VRT Nieuws, Youtube, “https://youtu.be/3PiUg40K9_k” geraadpleegd op 31 mei 2016.

“Tsjernobyl – de kernramp (BBC), 15 maart 2011, doculinktv, Youtube, “https://youtu.be/FPmV6QszyGc” geraadpleegd op 31 mei 2016.

“België onvoldoende voorbereid op kernramp”, 21 jamuari 2015, Denny Baert, Deredactie.be, “http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.2214728” geraadpleegd op 29 mei 2016.

“Tsjernobyl nu, door de ogen van onze fotograaf”, 26 april 2016, Alexander Dumarey, Deredactie.be, “http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/1.2637058” geraadpleegd op 29 mei 2016.

“Baboesjka’s van Tsjernobyl”, 26 april 2016, De afspraak, Deredactie.be, “http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/programmas/deafspraak/2.43695” geraadpleegd op 31 mei 2016.

“De vergeten radioactiviteit van Tsjernobyl”,  17 maart 2011, Koppen, Deredactie.be, “http://www.een.be/programmas/koppen/de-vergeten-radioactiviteit-van-tsjernobyl” geraadpleegd op 29 mei 2016.

“The most radioactive places on earth”, 17 december 2014, Veritasium, Youtube, “https://youtu.be/TRL7o2kPqw0” geraadpleegd op 3 juni 2016.

“Doel 1 en 2 niet beveilgd tegen nieuwste aardbevingsnormen”, 8 maart 2016, Het Nieuwsblad, “http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160308_02170932#” geraadpleegd op 31 mei 2016.

“Barsten in de nucleaire droom”, 29 augustus 2012, Friends of the Earth, De Wereld Morgen, “http://www.dewereldmorgen.be/blogs/foe-vlaanderen/2012/08/29/barsten-in-de-nucleaire-droom” geraadpleegd op 29 mei 2016.

“Wat als doel ontploft?” 26 april 2016, Senne Starckx, EOS Wetenschap, “http://eoswetenschap.eu/artikel/wat-als-doel-ontploft” geraadpleegd op 31 mei 2016.

“Iedereen krijgt een jodiumpil”, 28 april 2016, Het Nieuwsblad, “http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160428_02262551” geraadpleegd op 29 mei 2016.