18 maart 2016

Kijk in de toekomst: Het systeem van LETS

Voorstelling

Naarmate mijn blog groeide en eveneens het aantal lezers, merkte ik dat het overzichtelijk voorstellen van de ‘LEER’ visie een groot gat bevatte. – Ja ook ik kan eens met een gat zitten én ik ga dat onmiddellijk opvullen. –

Niet enkel thema’s binnen dossiers zal ik aanreiken op deze blog en ook niet enkel een overzicht per maand in de toelichting. Eveneens een ‘kijk in de toekomst’ komt er aan. Want ja, er zijn verschillende organisaties en projecten die reeds bezig zijn met het op hun eigen manier realiseren van een multiculturele technologische samenleving. Samen met u wil ik verschillende van deze projecten uitgebreid bekijken en bespreken. ‘Hoe bouwen zij mee aan een betere toekomst?’ is de grote vraag die ik hierbij wil beantwoorden.

De eerste die aan bod komt en waarover dit artikel gaat, is de organisatie LETS.



LETS
‘Local Exchange and Trading System’ - ‘het lokaal uitwisselingssysteem’

Het ontstaan

In Canada, ongeveer 50 jaar geleden, steeg de werkloosheid explosief. Mensen hadden weinig inkomsten, wisten niet hoe ze zonder geld verder konden en toch blijven ‘genieten’ van het leven. Ruilhandel werd een noodzaak binnen het leven van vele Canadezen. Michaël Linton is de man achter het toen ontstane uitwisselingssysteem, dat nu LETS genoemd wordt.

Ongeveer 20 jaar geleden waaide dit systeem over naar ons land. De eerste Vlaamse LETS-groep ontstond in Leuven. De organisatie groeide snel uit en ondertussen kunnen we spreken van meer dan 50 groepen verspreid over gans Vlaanderen.

Het idee verspreidt zich… omdat het werkt … en het is zelfs leuk.

Een ervaring

"Ik ben een alleenstaande moeder. Ik kan lekker koken en ik organiseer kinderfeestjes. Soms voelde ik me wat alleen. Ik moet met weinig zien rond te komen. Babysit kost geld, dus ik ging niet vaak uit. Via LETS kook ik nu af en toe voor een feestje of receptie en ik hou leuke kindernamiddagen. In ruil komt Philip babysitten en krijg ik planten en struiken uit de tuin van Stef. Ik kan weer meer uit en heb vaker een leuke babbel." – Malika

Video – een uitgebreide bespreking
‘LETS’ – De Vrije Markt – De Redactie – 24/05/2014

In deze video bespreken Bernard Lietaer (auteur van ‘The future of money’) en Robrecht Siera (LETS-Vlaanderen) uitgebreid het LETS-systeem.


Raakpunten met visie LEER
De organisatie LETS heeft duidelijke raakpunten met de visie van LEER. Hieronder geef ik de voornaamste weer.

Multicultureel systeem
#multicultureel

Het uitwisselingssysteem is er voor iedereen. Voor jong en oud, voor rijk en arm, voor wit, bruin en geel, voor links en rechts. Voor het individu en voor bedrijven. LETS maakt geen verschil in mens zijn. U bent u, met uw talenten en competenties waar u misschien wel iets mee wilt doen; en waarmee u wel af en toe iets kunt betekenen voor een ander. Iedereen kan belangrijk zijn voor mij en ik kan belangrijk zijn voor iedereen. Het hangt er wel van af wat ze van mij verwachten.

LETS eenheden
#financieeltijdperk

De organisatie maakt geen gebruik van de euro als financiële waardering.
Zij gebruiken LETS eenheden. Dit om een eerlijke waarde aan verschillende diensten of goederen te kunnen koppelen. Hierbij wordt vooral rekening gehouden met tijdbepaling. ‘Els zal hetzelfde aantal eenheden verkrijgen voor een uurtje mijn haar te knippen, als dat ik die krijg om een uurtje op Inge haar kinderen te passen.’ Dit werkt het gemakkelijkste indien we over diensten praten; al kunnen goederen ook uitgewisseld worden.

Deze manier van ruilen loopt parallel met onze hedendaagse economie, maar staat er anderzijds wel haaks op. Belastingen worden niet geëist op LETS-eenheden, al moet je wel als werkloze toelating vragen aan de uitkeringsinstelling om mee te mogen instappen in het LETS-systeem, indien je je uitkering wil behouden. Dit omdat het gehele lokale uitwisselingssysteem onderhouden wordt door vrijwilligerswerk.

Vertrouwen
#samenwerken

De organisatie LETS steunt op de talenten en competenties van de leden en geeft hen de mogelijkheid om via een ‘betrouwbare' weg, deze te kunnen gebruiken en verder te ontplooien op weg naar zelfverwezenlijking.

Bij het woord betrouwbaar moet ik wel even een kanttekening maken.
Enerzijds, ja, het is zeker een betrouwbare situatie en omgeving die de verschillende LETS-groepen aanbieden. Er wordt dan ook gebruik gemaakt van kleine regio’s. Eén groep kan bijvoorbeeld één gemeente inhouden. Vaak ken je wel al iemand uit je buurt, die je tegen kunt komen in de LETS-omgeving. Dit maakt de drempel voor velen lager om in dergelijke sociale organisatie in te trede. Want, je moet namelijk lid zijn van het lokale uitwisselingssysteem om mee te kunnen genieten van de mogelijkheden. Om dergelijk samenhorigheidsgevoel nog verder te ondersteunen worden er bijeenkomsten georganiseerd waarop bijvoorbeeld kan besproken worden hoe LETS verder kan uitgebreid worden, welke (nieuwe) mogelijkheden mensen elkaar kunnen aanbieden en welke bijkomende projecten er verwezenlijkt kunnen worden.

Video: Feest LETS Vlaanderen Mol 2010

Anderzijds, neen, het kan niet volledig gezien worden als een betrouwbare situatie. Dit omdat we nog steeds spreken over een soort van vrijwilligerswerk. Iedereen doet iets omdat hij of zij het wil doen, er zijn geen verplichtingen. Er kan je bijvoorbeeld niet verzekerd worden dat de persoon die je beloofd heeft om morgen het gras te komen afrijden, effectief morgen ook aanwezig zal zijn. Eveneens kunnen we niet spreken van zekerheid in professioneel werk. Ook amateurswerk kan aan bod komen. Collectief vertrouwen is niet mogelijk, individueel daarentegen wel. Daarnaast ligt de drempel om lid te worden of te blijven voor sommige mensen nog net iets te hoog. Dit omdat er toch een zekere zelfstandigheid en een sociaal denkvermogen van je verwacht wordt. Voor een verlegen persoon is het bijvoorbeeld niet altijd even gemakkelijk om die ene (moeilijke) vraag te stellen.

Burenhulp
#waardenennormen

Vroeger kende iedereen het wel. Kwam je een ei te kort om een cake te bakken, dan liep je snel naar de buren om er ééntje te gaan opscharrelen. Geen probleem, zolang ze thuis waren en anders probeerde je bij iemand anders.

Ondertussen wonen vele mensen op een plaats waar ze niet opgegroeid zijn. Dit kan volgens de organisatie LETS mee een aanleiding zijn waarom die zogenaamde en goedgekende burenhulp minder zichtbaar aanwezig is in onze maatschappij. Mensen kennen elkaar niet meer.

Om contact terug te vinden met andere inwoners is het lokale uitwisselingssysteem een gemakkelijk instrument. Een verloren en toch sociaal belangrijke waarde, komt hierdoor weer naar boven. Menslievendheid naar elkaar toe om samen een mooie toekomst uit te bouwen met en voor elkaar. In dat opzichte kan dit lokaal uitwisselingssysteem gezien worden als een soort van burenhulp.

Kort omschreven

LETS biedt dus een geheel nieuw systeem aan. Dat niet (volledig) gekoppeld is aan en toch aanwezig is in de hedendaagse economie. Waardoor je meer kansen kan krijgen om je wensen te vervullen en je behoeften te bevredigen op een meer sociale manier. En waardoor ongelijkheid kan verminderd of kan vermeden worden.


Top initiatief!
Wat denkt u? Wordt u ook lid?

Vlaanderen:
www.letsvlaanderen.be

Nederland:
www.letscontact.nl

Wereldwijd:
www.lets-linkup.com

Bronnen

 “LETS Vlaanderen” (2011), “http://www.letsvlaanderen.be/” geraadpleegd op 16 maart 2016.

Wim Deprez (2014) “De Vrije Markt (20140524) LETS”, Youtube, “https://youtu.be/r54cmJghOvw” geraadpleegd op 16 maart 2016.

Gabbie van der Kroef (2010) “Feest LETS Vlaanderen Mol 24 oktober 2010”, Youtube, “https://youtu.be/g0EF-re6ymg” geraadpleegd op 17 maart 2016.

Dankwoord

Tijdens het werken aan dit artikel heb ik naast bovenstaande bronnen, dankbaar gebruik kunnen maken van de talloze informatie op de LETS-Vlaanderen groep en pagina op Facebook.

Dank ook aan Eric Vercruysse, vrijwilliger bij LETS, voor zijn aanvullingen op mijn artikel.